Các vụ việc về mất an toàn vệ sinh thực phẩm có xu hướng gia tăng, gây lo ngại trong cộng đồng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Trong bối cảnh đó, việc kiểm soát chất lượng thực phẩm từ khâu sản xuất đến buôn bán trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Và giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm chính là căn cứ pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp hợp thức hóa việc kinh doanh và tạo dựng niềm tin với khách hàng.
Trong bài viết dưới đây, Tân Vạn Xuân sẽ cung cấp cho bạn đọc thông tin chi tiết về quy trình và thủ tục xin giấy phép theo pháp luật hiện hành.
Giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm là gì? Vai trò của chứng nhận ATVSTP
Giấy phép chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) là giấy chứng nhận được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền cấp cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong ngành thực phẩm, dịch vụ ăn uống đáp ứng các yêu cầu và điều kiện về vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định.

Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các hoạt động kinh doanh và sản xuất của doanh nghiệp.
- Tránh bị xử phạt do thiếu thủ tục hành chính cần thiết trong quá trình hoạt động cung ứng thực phẩm, gây thiệt hại về cả danh tiếng và lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Tạo niềm tin cho khách hàng, là minh chứng rõ nhất cho chất lượng thực phẩm mà các cơ sở kinh doanh ngành dịch vụ ăn uống cung cấp.
- Giúp xây dựng chuỗi quản lý nhất quán về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, duy trì và đảm bảo sự phát triển lâu dài cho các cơ sở kinh doanh sau này.
- Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATVSTP là cơ sở để doanh nghiệp công bố chất lượng sản phẩm, xin giấy phép lưu hành thực phẩm và được quyền tổ chức các hoạt động quảng cáo liên quan.
Có bắt buộc phải xin giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm không?
Theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP, các cơ sở kinh doanh, sản xuất thực phẩm cần phải có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm mới được phép hoạt động. Tuy nhiên, điều kiện này không áp dụng bắt buộc cho mọi đối tượng.
Đối tượng bắt buộc phải có giấy chứng nhận ATVSTP
Các cơ sở, doanh nghiệp thuộc nhóm sau đây bắt buộc phải xin giấy chứng nhận ATVSTP trước khi hoạt động:
- Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống như nhà hàng, quán ăn, canteen, bếp ăn tập thể…
- Cửa hàng, tiệm ăn kinh doanh thực phẩm gồm cả thực phẩm tươi sống, đóng gói sẵn.
- Nhà ăn phục vụ trên 50 người/lượt tại nhà máy, trường học, bệnh viện…
- Nhà hàng trong khách sạn phục vụ nội bộ cho nhân viên, khách hàng.
- Cơ sở kinh doanh buôn bán thực phẩm như siêu thị, cửa hàng tiện lợi, chợ đầu mối.
- Cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố, gian hàng tại hội chợ.

Đối tượng không bắt buộc phải có giấy chứng nhận ATVSTP
Một số nhóm được miễn trừ do quy mô nhỏ hoặc đã có chứng nhận tương đương:
- Cơ sở sản xuất ban đầu nhỏ lẻ như hộ gia đình tự sản xuất với quy mô nhỏ.
- Cá nhân kinh doanh không có địa điểm cố định như xe rong bán dạo, xe đẩy hàng,…
- Cơ sở sơ chế nhỏ lẻ thực phẩm, rau củ đồ khô, đồ tươi sống,…
- Cơ sở kinh doanh thực phẩm quy mô nhỏ lẻ ít nhân sự.
- Cơ sở kinh doanh thực phẩm đóng gói sẵn bởi đơn vị khác đủ điều kiện ATVSTP
- Cơ sở kinh doanh dụng cụ, vật liệu bao gói thực phẩm,…
- Bếp ăn tập thể không đăng ký kinh doanh như bếp ăn từ thiện, nội bộ trong tổ chức.
- Chợ, hội chợ mang tính chất tạm thời được tổ chức trong thời gian ngắn, không cố định.
Ngoài ra, điều 12 thuộc nghị định này cũng quy định: Các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, buôn bán và sản xuất thực phẩm không cần xin giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm nếu sở hữu một trong những giấy chứng nhận sau:
- Thực hành sản xuất tốt (GMP)
- Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP)
- Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000
- Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (IFS)
- Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm (BRC)
- Chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm (FSSC 22000) hoặc chứng nhận có giá trị tương đương còn hiệu lực.
Chi tiết quy trình, thủ tục xin cấp giấy chứng nhận ATVSTP

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơn xin giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm
Chi tiết hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận ATVSTP bao gồm:
- Bản sao y chứng thực Giấy phép đăng ký kinh doanh.
- Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
- Bản thuyết minh về trang thiết bị, cơ sở vật chất, dụng cụ bảo đảm điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định.
- Giấy xác nhận chủ doanh nghiệp và người trực tiếp sản xuất thực phẩm đã trải qua tập huấn kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Giấy xác nhận sức khoẻ của chủ doanh nghiệp và người trực tiếp sản xuất được cấp bởi cơ sở y tế từ cấp huyện trở lên.
Bước 2: Gửi hồ sơ tới cơ quan chức năng có thẩm quyền
Các cá nhân, cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất thực phẩm nộp hồ sơ xin cấp giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm tại 1 trong 3 cơ quan có thẩm quyền cấp phép được quy định tại điều 35 Luật An toàn thực phẩm 2010:
Cơ quan cấp giấy phép ATVSTP | Các lĩnh vực, hoạt động kinh doanh chính |
Bộ Công thương: | Cấp cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm hoạt động trong các lĩnh vực sau: – Kinh doanh thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm; – Kinh doanh tại cửa hàng tiện ích, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ…; – Kinh doanh các loại dầu thực vật, sữa chế biến, nước giải khát, bia, rượu, sản phẩm chế biến tinh bột, bột và các thực phẩm khác theo quy định của Chính phủ. |
Bộ Y tế: | Cấp phép cho các cơ sở chế biến và kinh doanh dịch vụ ăn uống: – Các thực phẩm nhập khẩu; – Các thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới, thực phẩm bảo vệ sức khỏe phụ gia, các phụ gia thực phẩm nằm ngoài danh sách các chất phụ gia được phép sử dụng hoặc không đúng đối tượng sử dụng trong thực phẩm được quy định bởi Bộ Y tế. |
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn | – Đối với chợ đầu mối, đấu giá nông sản; – Đối với sản xuất ban đầu nông, lâm, thủy sản, muối (bao gồm toàn bộ quá trình từ trồng trọt đến thu hoạch). |
Bước 3: Chờ phản hồi từ cơ quan cấp giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm
Trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ tiến hành kiểm tra thực tế đối với các cơ sở kinh doanh. Tiến hành cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm cho cơ sở đủ điều kiện hoặc gửi văn bản từ chối có nêu rõ lý do đối với đơn vị không đáp ứng yêu cầu.

Giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm có giá trị hiệu lực trong 03 năm kể từ ngày cấp phép. Sau khi cấp giấy phép, cơ quan chức năng sẽ tiến hành kiểm tra lại một lần nữa để đảm bảo cơ sở vẫn duy trì các điều kiện ATVSTP theo quy định. Nếu phát hiện sai phạm, giấy phép sẽ ngay lập tức bị thu hồi.
Kết luận
Việc xin cấp giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm không chỉ là yêu cầu bắt buộc về mặt pháp lý, mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin với khách hàng và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài. Hãy chủ động tìm hiểu thông tin kỹ lưỡng trước khi bắt đầu kinh doanh để đảm bảo hoạt động buôn bán, sản xuất thực phẩm được pháp luật bảo vệ và thuận lợi tiếp cận thị trường.